Bij de herindelingsverkiezingen in Noord Holland en Noord Brabant die maandag begonnen en gisteravond om 21:00 afliepen, heeft het Forum voor Democratie een uitzonderlijk goede score gehaald. De verkiezingen waren voor de gemeenteraden van de nieuw te vormen fusiegemeenten waarvan ons land er jammer genoeg elk jaar wel een paar bij krijgt. Op 1 januari 2022 is de fusiedood aan de Noord-Hollandse gemeenten Heerhugowaard en Langedijk, die samengaan in Dijk en Waard en de Beemster, dat wordt geannexeerd door Purmerend. In Noord-Brabant sneuvelen Cuijk, Boxmeer, Sint Anthonis, Mill en Sint Hubert en Grave door op te gaan in het Land van Cuijk en Uden en Landerd door samenvoeging in gemeente Maashorst.

Forum voor Democratie deed mee voor alle vier de nieuwe raden met goede lokale teams. Publieksfavoriet was natuurlijk lijsttrekker in het Land van Cuijk prins Peter Verstegen, maar de beste uitslagen werden behaald in het noorden. In Dijk en Waard mocht FVD rekenen op 7,25% van de stemmen en 3 zetels. Terwijl het in Purmerend 2 zetels werden bij een percentage van ongeveer 5%. In Maashorst en Land van Cuijk werden beide een zetel gehaald.

Het winnen van een handvol zetels op een potentieel van meer dan honderd klinkt misschien niet als een overwinning en de aartsvijanden van FVD vatten de uitslagen ook logischerwijs als nederlaag op, maar dat is vooral bewijs van hun eigen onbegrip. De scores die Forum gister heeft gehaald zijn behoorlijk knap. Dat komt door de omstandigheden van de stemming, die geen van de vijanden natuurlijk meeneemt in zijn analyse. De grootste fout die mensen maken is om te denken dat gemeenteraadsverkiezingen lijken op landelijke verkiezingen. Dat is niet het geval. Landelijke politiek heeft maar beperkt invloed op gemeentepolitiek en andersom. Kiezers stemmen voor de gemeente dus ook heel anders dan landelijk. Dit is het meest overduidelijk door twee factoren: Opkomst en lokale partijen.

De opkomst bij gemeenteraadsverkiezingen is altijd veel lager dan bij landelijke verkiezingen. Veel kiezers vinden de keuze lastiger en minder belangrijk en blijven gewoon thuis. Bij herindelingsverkiezingen is dit effect nog sterker omdat er geen landelijke media aandacht is. De opkomsten in de verkiezingen van gisteren behoren tot de laagste ooit in de Nederlandse politieke geschiedenis. Dit heeft hele grote impact op de stemming, omdat de opkomst niet over de hele linie daalt, maar alleen onder bepaalde groepen. Groepen zoals ouderen, christenen en mensen met belang in de gemeentepolitiek blijven op komen dagen omdat ze vinden dat dat hoort of omdat ze direct met de uitslag gemoeid zijn. Dit bevordert ouderenpartijen zoals het CDA en de PvdA, maar ook lokale partijen. Voor Forum voor Democratie, een partij die deze groepen doorgaans niet goed gezind zijn, is een lage opkomst niet voordelig.

Van de kiezers die FVD wel goed gezind zijn is er bovendien een deel dat voor de gemeenteraad eerder op een lokale partij zou stemmen. Door het idee dat de lokale partij echt vanuit de gemeenschap zelf komt en daardoor weet wat er speelt en natuurlijk door hun politieke kleurloosheid en gebrek aan connecties met Haagse schandalen, hebben de lokale partijen een streepje voor bij veel wantrouwende en conservatieve stemmers. Dit is waarschijnlijk ook waarom ze de winnaars van gisteravond waren en ook de winnaars van de aankomende landelijke gemeenteraadsverkiezingen in maart zullen zijn. Het idee dat Forum gemeentelijk alleen met de PVV, Ja21, BBB of BVNL concurreert is dus ook onzin. De grootste concurrent is vrijwel altijd de lokale partij.

Een laatste factor die moet worden meegenomen is dat de vier gemeenten waar gisteren werd gestemd geen FVD bolwerken zijn. In de Brabantse gemeenten haalde de partij afgelopen Tweede Kamerverkiezing scores onder het landelijke gemiddelde van 5%, terwijl in Dijk en Waard en Purmerend-Beemster de uitslagen wel goed, maar ook niet bijzonder hoog waren. De vijanden van de partij vergelijken de uitslagen van gisteren graag met die van 2019, maar dat is natuurlijk een compleet onzinnige en onoprechte vergelijking. Zij weten ook wel dat FVD niet langer de liberaalconservatieve massapartij is die het toen was. Onder de druk van de media en de properheid van vergane tijden is het duidelijk dat maar een deel van de kiezers Forum nog durft te overwegen. Die groep effectief mobiliseren is best een prestatie.

Als al deze omstandigheden mee worden genomen dan is de overwinning van FVD inderdaad knap. Ondanks een historisch lage opkomst met alle effecten van dien en hele sterke concurrentie van de lokale partijen in gebieden die geen bolwerken zijn, heeft de partij zich ertussen gewurmd. Het heeft aangetoond dat het inspirerend genoeg is om een activistische achterban te bezitten die gewoon op komt dagen als het moet. Het heeft in elke van de vier raden een zetel gehaald en is in Dijk en Waard zelfs tot een hoger percentage gekomen dan bij de landelijke verkiezingen. Forum heeft gewonnen en zal dat in maart weer doen.