Het begint bijna een hardnekkiger en onophoudelijker toneelstuk te worden dan Soldaat van Oranje: de stikstofcrisis. Een louter administratieve “kwestie” die met een beetje wil helemaal geen kwestie had hoeven zijn. Maar goed, het biedt wel een inkijkje in de ware beweegredenen van het kabinet en de daaraan gelieerde propagandamachine genaamd de NOS.

Vorige week viel daar te lezen dat het kabinet grote zorgen zou hebben over Schiphol, omdat mogelijk het aantal vluchten fors omlaag zou moeten. Normaal is het schrijfdoel van de staatsmedia wel redelijk doorzichtig, maar dit betreffende artikel was zo overduidelijk aangedikt dat het bijna komisch is. De eerste zin alleen al: “Mogelijk moeten er ingrijpende maatregelen worden genomen om de toekomst van Schiphol veilig te stellen.” Schiphol, de derde luchthaven van Europa en de elfde van de wereld als het op passagiersaantallen aankomt, een ongekend grote speler in de Nederlandse economie, heeft mogelijk geen toekomst omdat er geen manier zou kunnen worden gevonden om het voortbestaan te garanderen. “Juridische adviseurs” van het kabinet adviseren “draconische maatregelen” te nemen omdat de luchthaven niet voldoet aan stikstofregels en regels op het gebied van geluid en overlast. Die laatste twee punten zijn onmiddellijk te verhelpen bij het verplaatsen van Schiphol naar zee, het beste plan als je écht het beste voor Schiphol wil, maar het bierviltje van minister Van Nieuwenhuizen laat het niet toe. Binnen het kabinet zijn er dan ook “grote zorgen” over de kwestie, zo zeggen “bronnen” tegen de NOS. Je zou het haast niet geloven.

Er zou gewerkt worden aan een natuurvergunning, maar die is “juridisch heel complex”, zo valt te lezen. Mogelijk moet het aantal vliegbewegingen met 20% omlaag naar maximaal 400.000. Maar, er is een uitweg: de juristen zeggen dat boerenbedrijven in de wijde omgeving opgekocht moeten worden, de maximumsnelheid op nabije wegen naar 80 kilometer per uur moet en vervuilende bedrijven in de buurt nóg harder moeten worden aangepakt. Maar dan nog is het niet genoeg!

Natuurlijk, de boeren uitkopen. De natte droom van iedere Eurofederalist: de Randstad als het New York aan de Doggersbank. Voedsel hoef je niet zelf te produceren, want dat vlieg je gewoon in. Kijk maar naar de gemiddelde avocadonicht of de liefhebber van specifieke appels uit Nieuw-Zeeland -omdat dat net even wat beter past bij dit of dat receptje of dit of dat gerechtje. Wat is er mis met onze eigen Elstar, Jonagold of Golden Delicious? Als jij in je panterprint naar Bali vliegt kan ook wel het een en ander jouw kant opkomen, zo is de gedachte. Heel goed dus dat de boeren - weliswaar symbolisch - hebben aangeboden dan maar Schiphol te kopen en om te toveren tot boerenerf. Het werpt de vraag op wat nou werkelijk belangrijk is in het leven: vreten of vliegen?

Een “hoofdpijndossier voor het nieuwe kabinet” noemt Ron Fresen het, die zelf overigens al jarenlang gevangenzit in een permanent hoofdpijndossier zo lijkt het. “Enorm groot probleem”, “onoplosbaar”, “de overheid gaat bij milieuzaken steeds vaker nat bij de rechter”, “het huidige Schiphol kan alleen zo groot blijven als je ingrijpende maatregelen neemt in de landbouw en het verkeer”, “maar dan ben je er nog niet!”

Maar het is nog niet genoeg: de meest betrokken ministers hebben “koortsachtig overleg gevoerd”, Kamerleden zijn bijgepraat in “vertrouwelijk overleg” en in het openbaar wil niemand commentaar geven “vanwege de gevoeligheid van het onderwerp”. “Alles wat wij erover zeggen heeft juridische gevolgen voor de staat”, kan een woordvoerder van het ministerie nog net uitroepen tijdens zijn arrestatie.

Sinds de Urgendazaak en ver daarvoor was het al vrij duidelijk wie in Nederland werkelijk aan de touwtjes trekken. Natuur- en milieuorganisaties hangen als een zwaard van Damocles boven de Nederlandse rechtsorde. Mede mogelijk gemaakt doordat de regering zelf de meest absurde wetten maakt waar deze clubs zich weer op kunnen beroepen. Clubs die zich overigens gesteund zien door dezelfde hoofdrolspelers en hun aanverwanten als de leden van vrijwel ieder kabinet van de laatste decennia.

Het is allemaal extreem vermoeiend.