Het is november 2026. Langzaamaan beginnen de bomen hun blaadjes te verliezen. Alsmaar korter worden de dagen, nu de zon eerder verdwijnt. De temperatuur is echter niet koud te noemen. Eigenlijk is het nog vrij warm, zo met de winter in aantocht. Deze melange van vroeg invallende duisternis en aangenaam weer, zorgt ervoor dat de misdaadcijfers op een ongebruikelijk hoog niveau blijven hangen. Hoekjes, portiekjes en tunneltjes in de wijk zijn het decor van allerhande criminaliteit. Het tafereel heeft iets weg van de vrijmarkt op Koningsdag.
De wijkagent heeft er zijn handen vol aan. Iedere avond en nacht patrouilleert hij met zijn zaklamp door de buurt op zoek naar verdachte figuren. Zo af en toe kan hij er een arresteren. Vrijwel altijd is het een dealer met overgewicht, die nauwelijks kan wegrennen voor de arm der wet. Na dit enkele weken zo volgehouden te hebben, realiseert hij zich dat het niet heeft geholpen. Integendeel: meldingen van verdachte situaties nemen alsmaar toe. De wijkagent - behorend tot een uitstervend ras - is moe van het vechten tegen de bierkaai. Er moet iets gebeuren! Door de jaren heen zijn politiebureaus wegbezuinigd en ondanks behoorlijke inflatie zijn de salarissen nauwelijks gestegen. Uitzichtloze administratieve rompslomp heeft zelfs enkelen van de trouwste dienders weggejaagd. De politie is letterlijk verworden tot een papieren tijger. Hubert Smuls, voorzitter van de veiligheidsregio West-EU, adviseert daarom iedereen om bewakingscamera’s op te hangen. Zo blijft iedereen beschermd, want wetenschappers hebben ontdekt dat camera’s leiden tot 90% minder criminaliteit. Als u zoveel mogelijk camera’s ophangt in en rondom uw huis, is dat goed voor uw eigen veiligheid, die van uw medemens én voor dak- en thuislozen die zelf geen huis hebben om camera’s in op te hangen. Camera’s zullen gratis worden verstrekt door de overheid en er komt twee keer iemand langs om ze te installeren. Daarna bent u voor altijd beschermd.
Een paar maanden later breekt de zomer aan, traditiegetrouw het seizoen met de meeste criminele activiteit. De misdaadcijfers zijn sinds afgelopen winter exponentieel gestegen. Misdaad loont immers: er is nauwelijks blauw op straat, dus lokale boefjes kunnen vrijelijk muteren tot er heuse maffiabazen ontstaan. Met enkele vermommingen en andere voorzorgsmaatregelen kunnen de camera’s namelijk eenvoudig worden genegeerd. Zodoende, ondanks vele investeringen en inspanningen, staat het politiekorps op omvallen. Gevangenissen puilen uit en taakstraffen worden massaal afgebeld. De eindverantwoordelijke minister, Helma Bloem-Schoen, organiseert een persconferentie waarin zij uitlegt dat het kabinet, sinds maart 2025 demissionair nadat het viel over de Stokslagenaffaire, heeft besloten tot het nemen van maatregelen. In de maanden na de persconferentie passeren onder meer de “intelligente lock-up”, de middagklok en de ooglapjesplicht, maar niets blijkt te werken tegen criminaliteit. Tot de winter aanbreekt: de misdaadcijfers dalen en alles lijkt weer terug te gaan naar normaal. De maatregelen werken! Het demissionaire kabinet versoepelt daarom in de lente, vlak voor de zomer, alle maatregelen, waarna het misdaadcijfer weer stijgt. Toonaangevend adviesbureau GloboCorp stelt een vernietigend rapport op waarin het demissionaire kabinet wordt aangespoord verdere maatregelen te nemen, gezien steeds meer mensen in de criminaliteit belanden. Hieruit komt het plan voort dat bepaalde activiteiten weer mogelijk worden voor iedereen die elke nacht een uur een patrouilleronde door zijn eigen woonwijk loopt. Zo kan men aantonen dat men orde en handhaving serieus neemt en geen bedreiging vormt voor de nationale veiligheid. Veel Nederlanders melden zich onmiddellijk aan voor “Patrouille voor Plezier”.
———
Fedde Postma (21) logt in op NU.nl. Hij leest: “Demissionair kabinet voert camerapas in.” Zijn hart staat bijna stil, net als jaren geleden na zijn AstraZeneca-vaccinatie in 2022. Het demissionaire kabinet voert een digitaal veiligheidscertificaat in waarmee een burger kan aantonen camera’s in en rondom het huis te hebben opgehangen, succesvol het reïntegratietraject van de reclassering te hebben doorlopen of iedere nacht een uur een patrouilleronde door de buurt te maken. Hij leest enkele reacties.
Karin (43) roept: “Heel goed! Ik heb al mijn camera’s opgehangen en heb daarmee mijn verantwoordelijkheid genomen! Als je geen camera’s ophangt is dat je eigen keuze en aan keuzes zitten consequenties verbonden!” Jens (24) reageert: “Niemand is persoonlijk verantwoordelijk voor veiligheid op straat. In de eerste plaats zorgt iedereen voor zijn eigen veiligheid en we hebben de politie voor hen die dat principe schaden. In plaats van te investeren in managers en procedures hadden we meer blauw op straat moeten hebben. Nu hebben we zelfs minder blauw op straat. Het falen van de overheid wordt dus gemaskeerd door de schuld af te schuiven op mensen zonder camera of crimineel verleden.” Karin: “Dan moet je wel de mensen hebben. Trek jij even een blik politieagenten open?!”
Gerda (62) blèrt: “Als iedereen nou camera’s had opgehangen, dan hadden we al deze maatregelen niet nodig gehad!” André (42) reageert: “Ik maak mij zorgen over de hoeveelheid jongeren die in de criminaliteit belanden. We moeten ervoor zorgen dat we de jeugd een goede opvoeding meegeven. Dit is dweilen met de kraan open. De camera’s zorgen voor schijnveiligheid en doen niets aan de aanwas van jonge criminelen.” Gerda: “De overheid bemoeit zich al heel veel met opvoeding van jongeren. Nu beginnen met opvoeden verlicht niet de druk op de politie. We moeten nu criminaliteit stoppen. De rek is eruit!”
Jeroen (30) schrijft: “Ik zal never nooit camera’s in mijn huis ophangen. Ik bepaal toch zelf wat er met mijn huis gebeurt? Mijn huis is van mij en niet van de overheid of een andere partij. Nu ze mij ook nog gaan dwingen ben ik er helemaal klaar mee.” Linda (44): “En weer een met een ikke-ikke-ikkementaliteit. Camera’s ophangen doe je niet alleen voor jezelf maar ook voor mensen die nergens camera’s kunnen ophangen. Het gaat om groepsveiligheid en die bereiken we alleen door met z'n allen mee te werken. Zwaardere maatregelen veroorzaakt u zelf!”
Ward (22) stelt: “Die camera’s zijn voor mij een veel groter risico dan criminaliteit. Ik woon in een hele nette buurt, er gebeurt nooit wat. Daar zorgen we samen voor. Iedereen kent elkaar. Die camera’s zorgen er alleen maar voor dat kwaadwillenden zomaar kunnen rondkijken in je huis.” Ruud (51) pareert: “Weer die complottheorieën. De kans dat iemand inbreekt in uw camerasysteem is zo ontzettend klein. Praat met de politie, consulteer een veiligheidsexpert. Zij zullen u vertellen dat het gewoon veilig is!” Ward: “Wij zijn allemaal goed opgevoed, goede opleiding, goede baan, “mens sana in corpore sano”. Voor mensen zoals ik is de kans nagenoeg nul dat we een cel zullen bezetten. Voornamelijk allochtonen uit slechte wijken belanden in de criminaliteit.” Melvin (27): “Bron?”
Jolanda (46) werpt op: “Of je nou voor of tegen camera’s bent, het lijkt mij logisch dat we allemaal gebaat zijn bij goede sociale en maatschappelijke veiligheid. Ik erger me ontzettend aan het egoïsme. Als we in zouden voeren dat je geen beroep mag doen op de politie als je geen camera’s hebt opgehangen piepen de meeste mensen wel anders.” Kevin (34): “Geen beroep op de politie zonder camera’s? Dan mag je dat ook niet als je wel eens je vuilnis op de verkeerde dag buiten zet, als je net het groene stoplicht mist maar toch oversteekt of als je geen licht op je fiets hebt. Allemaal onwettige of onveilige situaties die je zelf veroorzaakt.” Jolanda: “Dat is appels met peren vergelijken.”
Wilco (54) bromt: “Kleine groep zonder camera’s maar met grote gevolgen voor iedereen. Deze groep zorgt nog altijd voor de druk op de politie en dankzij hen kan straks de groep die wel netjes camera’s heeft opgehangen zich weer aan beperkende maatregelen houden. De wereld op z’n kop. Simpele oplossing: cameraplicht.” Jesper (30): “Cameraplicht houdt in dat u de overheid toegang geeft tot uw huis om er vervolgens van alles in te stoppen. Ongeacht wat het is, want ja, het is verplicht. Ook bij uw kinderen, kleinkinderen etc. Voor wat? Die paar boefjes die af en toe een pilletje aan elkaar verkopen? Of is de camera het einddoel? U moet gehoorzamen want anders bent u niet meer welkom in de samenleving.” Wilco: “Als dat nodig is voor onze veiligheid dan doe ik dat. IK neem mijn verantwoordelijkheid. U duidelijk niet!”
Fedde verlaat de NU.nl-app en zet zijn telefoon uit. Achterover hangend op de bank sluit hij zijn ogen. Een diepe zucht. Als Hans Smolders nooit voor de camerapas had gestemd in ruil voor de afschaffing van de hondenbelasting, dan was dit alles nooit gebeurd. Zijn gedachten zijn troebel. Emotioneel denkt hij terug aan de tijd dat alles nog normaal was. Die tijd is misschien wel definitief voorbij.